Page 7403 – Nguoi Viet Online (2024)

Bác Sĩ Ðặng Trần Hào

Loại nhức đầu nhiều người bị nhất là nhức đầu vì căng thẳng do nhiều lý do: công ăn việc làm, nếp sống gia đình, cách sống và ăn uống của mỗi cá nhân. Loại nhức đầu này thường hay gặp nhiều nhất tới 90% ở tuổi trưởng thành và đàn bà thường bị nhiều hơn đàn ông.

Khi định bệnh nhức đầu cần phải nghiên cứu thời gian, hoàn cảnh, cách nhức đầu, vị trí nhức đầu, hướng lan, cường độ và nhịp điệu. Các hiện tượng phối hợp kèm theo (nôn mửa, mắt cảm thấy như bị lồi ra, chóng mặt).

Như ta đã biết có nhiều nguyên nhân gây ra nhức đầu, nhưng có thể qui về hai loại nhức đầu sau đây để các y sĩ và các trung tâm chẩn trị áp dụng chữa trị có hiệu quả hơn.

1. Nhức đầu cấp tính và mãn tính

Nhức đầu cấp tính do khí hậu thay đổi nóng lạnh bất thường, cơ thể không thích ứng ngay được, do cảm cúm, viêm màng não, bướu trong đầu…

Nhức đầu mãn tính có thể do các bệnh ở tai, mũi, họng, nội tiết, dị ứng, đối với thần kinh, tạng phủ và tinh thần.

Tinh thần suy nhược thường kèm theo nhức đầu, mất ngủ, mệt mỏi, tim đập nhanh, cơn hỏa bốc, tức ngực, khó thở, kém ăn, ra nhiều mồ hôi tay chân, tính tình bất thường, âu sầu, bi quan…

2. Cách định bệnh nhức đầu tùy vào đường đi của kinh mạch

Tất cả những đường kinh châm cứu âm dương của tay và chân đều gặp nhau ở đầu. Do đó, bất cứ một sự mất quân bình nào của tạng phủ, cũng có thể gây ra bệnh nhức đầu. Cơ thể có những điểm mạnh, điểm yếu và các đường kinh mạch cũng vậy. Những điểm yếu sẽ báo hiệu cho chúng ta biết như đau nhức, mệt mỏi, mất ngủ, ăn không tiêu, nhức đầu. Nhờ vào đặc tính này chúng ta có thể lợi dụng chúng để định bệnh như bệnh nhức đầu:

-Nhức đầu vùng sau ót do liên quan tới bàng quang và tiểu trường.
-Nhức đầu trước trán do bao tử gây ra.
-Nhức đầu một bên do gan gây ra.
-Nhức đầu sau tai do mật gây ra.
-Nhức đầu ở đỉnh đầu do thận và gan gây ra.

Châm cứu là sở trường trong những trường hợp nhức đầu trên, vì các tạng phủ mới chớm bị bệnh hay chỉ hơi yếu, nên dùng phương pháp bổ trong trường hợp hư chứng và tả trong trường hợp thực chứng để quân bình lại âm dương cho tang phủ bị bệnh. Ðồng thời khai thông kinh mạch bằng cách tìm những huyết thống điểm bị tắc nghẹt để khai thông khí huyết, chỉ một vài lần là nhức đầu được trị liệu hết hẳn.

3. Nhức đầu ở đỉnh đầu do thận âm suy

Như chúng ta đã tìm hiểu về thận âm suy sẽ gây ra hư hỏa. Theo y lý dương phải giáng xuống chân, có nghĩa là phần dưới chân ấm áp và âm phải thăng lên trên, nên phần trên mát thì vô bệnh. Trong trường hợp thận âm suy gây ra hỏa không giáng xuống chân được và âm không đi lên được nên gây hỏa bốc gây ra miệng khô, lưỡi khô, ngủ chập chờn không ngon giấc, đi tiểu đêm vài lần, ù tai, đau ngang lưng, mắt mờ nhất là về chiều, đau nhức cảm thấy như trong xương, đôi khi cảm thấy như kiến bò và có một trong năm chỗ cảm thấy ngoài da nóng rát, đôi khi như bị bỏng là lòng bàn tay, lòng bàn chân, trước ngực, có một số người cảm thấy ở sau lưng, đó là dấu hiệu cho chúng ta biết bị thận âm suy.

Vì thận âm suy, thận nằm ở hành thủy, gan ở hành mộc. Thủy sinh mộc, cho nên khi thận suy làm gan suy theo. Có nghĩa là gan âm suy gây ra hư hỏa, làm gan mất quân bình và hư hỏa bốc lên nhức đỉnh đầu, đồng thời thận âm cũng suy gây ra nhức đầu hay tê ở đỉnh đầu. Nhức đầu này thường xẩy ra vào chiều hơn là sáng. Ðôi khi gây chóng mặt. Lưỡi khô, đỏ và không có rêu. Mạch vi, sác.

Nhiệm vụ của các vị thuốc:
-Ðương quy. thục địa: Bổ thận âm và gia tăng lượng huyết, giảm đau đỉnh đầu.
-Sơn thù du: Ôn gan và giúp tăng cường sức mạnh cho thận.
-Mẫu đơn bì: Thanh huyết nhiệt và loãng máu.
-Sơn dược: Bổ tỳ và tăng cường thận.
-Phục linh: Tăng tiểu tiện, giảm sưng, giảm thấp nhiệt trong tì.
-Trạch tả: Lợi tiểu, giảm ù tai, mắt bớt khô và mờ.
-Quế bì: Dẫn hỏa quy nguyên, đỉnh đầu hết tê nhức, chân ấm lại và đầu mát.
-Cát căn, cúc hoa, bạch chỉ: Trị nhức đầu và chóng mặt do hỏa bốc lên phần thượng tiêu như đầu, cổ, vai…
-Ðại táo: Bổ âm và phối hợp các vị thuốc.

4. Nhức đỉnh đầu do thận dương suy

Khi thận dương duy gây lạnh tứ chi, tinh thần suy sụp, sợ lạnh, nhức lưng dưới, bất lực, tai điếc hay nghe không rõ, rụng răng, đi tiểu nhiều lần, nước tiểu trong và tiểu són, chóng mặt, nhức đỉnh đầu

Lưỡi: mập, trắng, rêu lưỡi trắng và có vết răng ở bên cạnh lưỡi. Mạch trầm, trì.

Dùng bài: Bát Vị Ðịa Hoàng Thang

5. Nhức đầu máu nghẹt

Vì tất cả các đường kinh âm, dương của tay và chân đều lên đầu, nên nếu đường đi của kinh mạch bị trở ngại hay bị nghẹt tại bất cừ nơi nào trên đầu thì sẽ sinh nhức đầu mãn tính, một nơi cố định và cảm thấy như dao đâm.

Trường hợp đau đầu này rất khó chịu và liên tục từ ngày nọ qua ngày kia, nhưng lại dễ chữa bằng cách tìm huyết thống điểm để khơi chỗ bị nghẹt cho máu lưu thông và châm cứu để bổ hay tả tạng phủ thụ bệnh gây ra, sẽ giúp bệnh nhân hết bệnh mau chóng, chỉ một vài lần châm cứu là hết hẳn.

Tuy nhiên bất cứ nhức đầu do nguyên nhân gì, cấp tính hay mãn tính, châm cứu vẫn là sở trường chữa bệnh nhức đầu, sẽ giúp bệnh nhân giải quyết cơn nhức đầu ngay lần châm cứu đầu tiên. Trừ trường hợp bị ung thư hay bướu trong óc thì không thuyên giảm nhiều ngay được.